In werkelijkheid werden al tijdens het kabinet-Den Uyl (1973-1977) de eerste voorstellen gedaan om de explosieve kosten en het misbruik van sociale voorzieningen tegen te gaan. Fundamentele hervormingen van sociale wet- en regelgeving bleven niettemin lange tijd uit. Pas in de jaren tachtig vonden de eerste belangrijke aanpassingen plaats en na het rapport van de parlementaire enquêtecommissie-Buurmeijer, dat eind 1993 verscheen, veranderde geleidelijk aan de organisatie en uitvoeringspraktijk van de sociale zekerheid.

Steevast liep de politieke spanning in Den Haag hoog op als geprobeerd werd (onderdelen van) het socialezekerheidsstelsel te hervormen of aan te passen. Wetsvoorstellen moesten soms schielijk worden ingetrokken als bleek dat er bij voorbaat geen steun was in het parlement. Vakbonden wisten herhaaldelijk tienduizenden mensen op de been te brengen om te protesteren tegen kabinetsvoornemens; verschillende politici en bewindslieden verslikten zich in hun ambitie de sociale zekerheid te hervormen en sommigen van hen werden zelfs gedwongen de politieke arena te verlaten.

Dit project richt zich op de parlementaire geschiedenis van de sociale zekerheid vanaf de jaren tachtig. Er zal aan de hand van drie soorten sociale wetten een analyse gegeven worden van de ontwikkeling van sociale wet- en regelgeving, te weten: de Werkloosheidswet en haar opvolgers (werknemersverzekering), de Algemene Bijstandswet en haar opvolgers (sociale voorziening), de Algemene Ouderdomswet en de Algemene Kinderbijslagwet (beide volksverzekeringen). Ook zal er aandacht zijn voor de uitvoeringspraktijk – voor zover deze aanleiding gaf tot veranderingen en aanpassingen. De aldus verkregen inzichten zullen bijdragen aan de discussie over de toekomst van de sociale zekerheid, aangezien de resultaten van dit project niet alleen hun weerslag zullen vinden in een proefschrift, artikelen en een online applicatie, maar ook in een policy paper met daarin concrete aanbevelingen voor politici en beleidsmakers.

Status:

Afgerond

Projectleider:

Prof. dr. C.C. van Baalen

Onderzoeksinstituut:

Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Radboud Universiteit Nijmegen

Gerelateerd:

Half a Century of Political Controversies relating to Social Security Reforms for the Elderly