Voor de Instituut Gak Fellowships zijn onderstaande kandidaten geselecteerd. Zij houden zich elk aansluitend bezig met wetenschappelijk onderzoek, reflectie en/of verdieping op eerdergenoemde gebieden.
Seibel wil meer inzicht krijgen in de relatie tussen het begrip dat migranten hebben van de Nederlandse verzorgingsstaat en het gebruik van uitkeringen wat betreft gezondheidszorg, kinderopvang, pensioenen en werkloosheid. Door de belangrijkste barrières in kaart te brengen, wil ze informatie verschaffen voor beleidsontwikkeling.
Wie in de gevangenis zit wordt sinds 2021 niet meer verplicht te werken. Dat kan worden gezien als een verbetering maar ook onder de nieuwe wet zijn gedetineerden kwetsbaar en worden zij benadeeld ten opzichte van andere arbeiders: gedetineerden werken voor een laag loon, hebben beperkte arbeids- en socialezekerheidsrechten en beschikken over nauwelijks tot geen keuzevrijheid wat betreft het werk dat zij verrichten. Dit fellowship legt een filosofische basis voor de ontwikkeling van regels ter bescherming van werkende gevangenen.
Meer details over haar onderzoek
Elk jaar komen migranten naar Nederland en worden ze geconfronteerd met uitdagingen binnen het Nederlandse socialezekerheidsstelsel. In dit fellowship wil Verena Seibel meer inzicht krijgen in de relatie tussen het begrip dat migranten hebben van het Nederlandse welvaartsstelsel en hun welvaartsgedrag in cruciale domeinen zoals gezondheidszorg, kinderopvang, pensioenen en werkloosheidsuitkeringen. Door de belangrijkste barrières in kaart te brengen, wil ze informatie verschaffen voor beleidsontwikkeling om belemmeringen voor het gebruik van uitkeringen weg te nemen en de integratiemogelijkheden van migranten, zoals arbeidsmarktintegratie, te verbeteren.
Er is een levendige discussie gaande over welke maatregelen organisaties kunnen nemen om etnische discriminatie op de arbeidsmarkt te verminderen. Over het broodnodige draagvlak voor dit soort maatregelen – en hoe dat te vergroten – weten we echter nog opvallend weinig. Dit project draagt bij aan het dichten van dit gat in onze kennis. Het onderzoekt de mate van steun voor (of weerstand tegen) antidiscriminatie- of diversiteitsmaatregelen onder burgers in Nederland en andere Europese landen.
Ondanks de recent toegenomen belangstelling voor het basisinkomen zijn er weinig politieke partijen die het basisinkomen in hun partijprogramma hebben opgenomen. Als invoering van een volledig basisinkomen op korte termijn onwaarschijnlijk is kan toch worden nagedacht welke elementen van een basisinkomen, bijvoorbeeld met betrekking tot de sollicitatieplicht, de bijverdienregeling en de automatische toekenning op individuele basis, het meest kansrijk en waardevol zijn.
In hoeverre moet het mededingingsrecht toezicht houden op collectieve acties door werknemers (onderhandelingen, overeenkomsten, boycotten of stakingen)? De meningen over deze vraag kunnen radicaal verschillen. Maar achter de normatieve vraag verbergen zich vaak angsten voor het doel en de aard van het mededingingsrechtelijk toezicht. Hoe intensief en hoe extensief moet een beoordeling van collectieve werknemersacties zijn? Dit project ontwikkelt drie scenario’s voor het beoordelen van collectieve werknemers' acties in het kader van het mededingingsrecht om op deze vragen een antwoord te bieden.
Vrouwelijk ondernemerschap is geen nieuw verschijnsel, maar we weten niet veel over hoe de historische ontwikkelingen ervan verklaard kunnen worden. Dit project gaat nieuwe longitudinale en vergelijkende data verzamelen over vrouwelijke bedrijfseigenaren en vernieuwers in Nederland in de twintigste eeuw. Aan de hand van deze data wil dit onderzoek laten zien welke factoren de toe- en afname in vrouwelijk ondernemerschap kunnen verklaren.
In het kader van zijn Instituut Gak fellowship ontwikkelt Thomas Kampen nieuw onderzoek naar de impact van de coronacrisis op arbeidsmarktinclusie van mensen met een arbeidsbeperking. De coronacrisis heeft gevolgen voor ons denken over werk, zoals waar het verricht wordt, hoe we samenwerken met collega’s en hoe we werk combineren met bijvoorbeeld zorgtaken. Wat betekent dit voor de inclusie op de arbeidsmarkt van mensen met een arbeidsbeperking?
Meer details over zijn onderzoek
Het aannemen van nieuwe werknemers is een lastige taak. Niet alleen omdat er lang moet gezocht worden naar die ene kandidaat met de juiste ervaring, opleiding en vaardigheden, maar ook omdat het selecteren van nieuwe collega’s altijd mensenwerk is. Wanneer mensen beslissen over mensen zijn heel wat aspecten zelden makkelijk ‘objectief’ te bepalen. Dit impliceert dat ook ethische overwegingen een rol gaan spelen tijdens beslissingsprocessen. Dit project probeert beter inzicht te krijgen in de rol van morele dynamieken binnen selectieprocedures.
Meer details over zijn onderzoek
In hoeverre ervaren bijstandsgerechtigden arbeid die zij verrichten in (‘onvrije’) verplichte re-integratietrajecten als waardevol werk? En in hoeverre beïnvloeden deze ervaringen de motivatie van bijstandsgerechtigden om uit te stromen naar regulier betaalde arbeid? Op basis van een analyse van eerder verzameld (kwalitatief) empirisch materiaal zal een antwoord worden geformuleerd op deze vragen.
Meer details over haar onderzoek
Dit project onderzoekt internationale solidariteit in de Europese Unie. Ten eerste brengt dit project de mate van welvaartstaatchauvinisme – een voorkeur voor een goede verzorgingsstaat alleen voor autochtonen –in kaart. Een tweede vraag is hoe en onder welke voorwaarden de nationale grenzen aan solidariteit kunnen worden overwonnen: wie zijn de burgers die het meest geneigd zijn om internationale solidariteit te tonen? Wie maakt het meeste kans om internationale solidariteit te ontvangen? En hoe moet Europees sociaal beleid er uitzien om voldoende steun te verwerven?
Meer details over haar onderzoek
Dit project onderzoekt de politiek rond arbeidersrechten binnen verzorgingsstaten. Het project bestaat uit een vergelijking tussen vakbondsvorming en beleidsontwikkeling, gericht op drie domeinen aan de Nederlandse verzorgingsstaat: kinderopvang, langdurige zorg en huishoudelijk werk. In hoeverre en op welke wijze zijn de belangen van werknemers in elk van deze domeinen vertegenwoordigd? Onder welke omstandigheden kunnen vertegenwoordigers van werknemers invloed uitoefenen op beleidsverandering? Het project is innovatief in zijn focus (sectoren waarin vooral vrouwen, migranten en laagopgeleide mensen werken) en legt een verbinding tussen literatuur over verzorgingsstaten en arbeidsverhoudingen. Het betreft een theorie-gestuurde studie, waarbij gebruikgemaakt wordt van process tracing, een methode die het causale proces in zijn context analyseert.
Meer details over haar onderzoek
De geschiedenis van de Nederlandse verzorgingsstaat overlapt ten dele met de ontwikkeling van financiële markten. Er bestaat vooral een sterke connectie op het gebied van de aanvullende pensioenen, waar de uitkeringen betaald worden uit beleggingen in financiële markten. Desondanks is de relatie tussen beide nog niet vaak wetenschappelijk onderzocht. In dit project wordt gekeken hoe de overheid, het bedrijfsleven en de vakbonden financiële markten hebben gebruikt om hun eigen politieke doelstellingen op het gebied van pensioen te realiseren. Het onderzoek richt zich op vijf historische momenten, die samen grotendeels de geschiedenis van het Nederlandse pensioenstelsel beslaan, van het begin van de 20e eeuw tot het heden. In het project worden vergelijkingen gemaakt met Duitsland en de Verenigde Staten, om zo de unieke geschiedenis van het Nederlandse pensioenstelsel te duiden.
"Dankzij de Instituut Gak Fellowship heb ik een half jaar kunnen besteden aan wat wetenschap zo mooi maakt: écht de tijd nemen voor het doen van onderzoek, het bijwonen van seminars en lezingen, en het voeren van lange gesprekken met collega's uit diverse landen en disciplines."
Meer details over haar onderzoek
Dit project wil het beroemde werk van Abram de Swaan over de geboorte en ontwikkeling van nationale verzorgingsstaten heroverwegen. Gezien een aantal ingrijpende veranderingen in de sociale, economische en politieke samenstelling van de welvaartsstaten van vandaag, zal de nadruk liggen op het ontwikkelen van nieuwe visies op welvaart en welzijn. Is het nationale niveau nog steeds relevant of hebben we visies nodig die ‘het globale’ en ‘het lokale’ verbinden? Is de verzorgingsstaat nog steeds in de eerste plaats een institutie met een beschermende functie, of moeten we andere functies voorzien, zoals verbinden en activeren? Zijn staten nog steeds de leidende actoren, of zijn andere instellingen en niveaus van solidariteit denkbaar en wenselijk? Vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke sectoren (politiek, kunst, wetenschap, industrie, maatschappelijke organisaties, enzovoort) zullen worden uitgenodigd om tijdens rondetafelgesprekken creatieve en innovatieve ideeën over verzorgingsstaathervorming te bespreken. De resultaten van het project zullen in een bundel worden gepubliceerd.
Meer details over zijn onderzoek